Jak uprawiać bazylię?

Bazylia (Ocinium) jest jednym z najbardziej lubianych ziół uprawianych w ogrodach, na balkonach i na parapetach.
Ceniona jest przede wszystkim za swój niezwykły aromat, który zawdzięcza zawartości olejków eterycznych, które różnią się składem w zależności od odmiany, koloru liści i kwiatów.
Jeśli jesteś jej fanem i chciałbyś dowiedzieć się jak uprawiać bazylię, zapraszam do lektury.

Gatunki i odmiany bazylii

Do najbardziej popularnego gatunku uprawianego w Polsce należy bazylia pospolita osiągająca 30 – 50 cm wysokości. W zależności od odmiany różni się kolorem i kształtem liści (odcienie zieleni, fiolet), kwiatów (białe, różowe, purpurowe), zapachem (cytrynowy, limonkowy, anyżkowy, cynamonowy). Liście bazylii mogą być niewielkie i powcinane jak np. odmiana ‘Osmin Purple’ (fioletowa), malutkie i zielone (bazylia grecka) albo zielone i duże jak u bazylii sałatowej.

Najbardziej znanymi i lubianymi odmianami są ‘Genovese‘, którą możemy kupić w prawie każdym supermarkecie, a także ‘Dark Opal‘, która na słonecznym stanowisku przybiera purpurowe zabarwienie.

Z innych gatunków możemy wyróżnić bazylię azjatycką i afrykańską, które jednak nie są u nas popularne.

Wymagania uprawowe bazylii

Bazylia lubi stanowiska słoneczne lub lekko ocienione z dala od silnych wiatrów oraz żyzną, zasobną w próchnicę glebę o lekko kwaśnym odczynie. Lubi wilgotne podłoże, ale nie lubi zalewania, co jest częstym powodem nieudanej uprawy. Dlatego w uprawie na parapecie wodę warto wlewać do podstawki, a nie podlewać roślinę od góry.

Aby bazylia ładnie się rozkrzewiała, zamiast tylko obrywać listki, uszczykujmy jej wierzchołki.

Uprawa bazylii z nasion

Aby samemu wyhodować bazylię, zakupione lub pozyskane z własnych roślin nasiona wysiewamy rzutowo do pojemnika z ziemią i pozostawiamy bez przysypywania w oświetlonym miejscu. Wcześniej ziemię lekko ubijamy i podlewamy. Po niedługim czasie nasiona zaczynają pęcznieć, a następnie kiełkować. Można je wtedy lekko przysypać ziemią. Pamiętajmy o zraszaniu powierzchni, aby nasiona nie wyschły.

Możemy również od razu do ostatecznych doniczek wysiać po kilka nasionek, a po skiełkowaniu przysypać ziemią.

Bazylię sianą rzutowo po pokazaniu się liści właściwych musimy przepikować do większych pojemników, pamiętając, że dla lepszego wzrostu bazylia potrzebuje więcej miejsca. Dlatego też do standardowych doniczek o średnicy 9-10 cm wysadźmy maksymalnie po 3-5 sadzonek.

Najlepiej bazylię wysiewać od marca, kiedy dzień jest już wystarczająco długi. Jeśli chcemy wysiewać wcześniej, powinniśmy ją doświetlać.

Na miejsce stałe w ogrodzie wysadzamy ją po 15 maja, gdyż jest bardzo wrażliwa na przymrozki.

Uprawa bazylii kupionej w sklepie

Kupioną w sklepie bazylię najlepiej od razu przesadzić do nowej większej doniczki. Do ogrodu możemy ją wynieść lub wsadzić, jeśli miną wiosenne przymrozki. Poszczególne sadzonki delikatnie rozdzielamy i sadzimy w żyzne podłoże (np. uniwersalne, do kwiatów, warzyw lub ziół). Przesadzone rośliny podlewamy. W okresie zimowym doniczkę stawiamy na południowym parapecie, gdyż bazylia jest światłolubna. W okresie letnim możemy ją wynieść na zewnątrz, pamiętając, iż w upalne dni może szybko zwiędnąć. Wybierzmy więc lekko ocienione stanowisko.

Sadzonki bazylii możemy również uzyskać z rośliny kupionej w sklepie. Wystarczy pęd o 4-5 węzłach odciąć nożem i oberwać z liści dwa dolne węzły. Taką sadzonkę wkładamy do pojemnika z wodą i czekamy, aż pojawią się korzenie. Wtedy wsadzamy do ziemi i podlewamy.

Nawożenie bazylii

Bazylię uprawianą w doniczkach możemy nawozić biohumusem, a tę posadzoną w gruncie najlepiej kompostem. Jeżeli liście stają się coraz mniejsze, znaczy to, iż roślina wyczerpała składniki pokarmowe zawarte w glebie i powinniśmy ją zasilić. Na początek wystarczy dobre żyzne podłoże.

Ja swoją bazylię rosnącą w tunelu podlewałam również rozcieńczoną gnojówką z pokrzyw przy okazji podlewania pomidorów.

Bazylia w warzywniku

W warzywniku bazylię warto sadzić obok pomidorów (odstrasza przędziorki, mszyce, mączlika szklarniowego, a także zwabia zapylające pszczoły) i ogórków (chroni przed mączniakiem).

W zielniku możemy ją posadzić obok melisy, mięty i pietruszki naciowej, gdyż mają podobne wymagania siedliskowe (żyzne i wilgotne podłoże). Pozostawmy jej jednak sporo miejsca, a miętę posadźmy w donicy bez dna, aby nie zagłuszyła innych roślin. Sadząc bazylię w towarzystwie ziół lubiących suche i uboższe podłoże, takich jak rozmaryn, kocanka, lawenda, cząber, oregano czy szałwia będzie nam trudniej zapewnić jej odpowiednie warunki.

Bazylia w doniczce

Uprawiając bazylię w donicy na balkonie czy tarasie, nie stawiajmy jej w bezpośrednim słońcu (szybko zwiędnie) i pamiętajmy o podlewaniu. Raz w tygodniu zasilmy ją ekologicznym nawozem np. biohumusem. Bazylia może stać w donicy na zewnątrz kiedy temperatura nocą nie spada poniżej 0 stopni. Przed zapowiadanymi przymrozkami wnosimy ją do domu, żeby nie umarzła.

Jak mieć własne nasiona bazylii?

Jeśli chcesz zebrać nasiona z bazylii rosnącej w ogrodzie, musisz pozwolić jej zakwitnąć i wydać nasiona. Najlepszym do tego miejscem jest np. tunel foliowy, gdzie temperatura późnym latem i jesienią sprzyja zawiązywaniu nasion. W sprzyjających warunkach bazylia powinna także zakwitnąć i wydać nasiona w ogrodzie.
Nasiona powinny być suche i dojrzałe. Zbieramy suche kwiatostany ścinając gałązki, lub od razu wytrząsamy nasiona do pojemnika. Pozostawiamy do wyschnięcia i wkładamy do papierowych torebek na nasiona, gdzie będziemy je przechowywać do wiosny.

Zdrowotne właściwości bazylii

Bazylia działa uspokajająco, moczopędnie, przeciwskurczowo oraz poprawia trawienie, dlatego warto ją dodawać do sałatek i robić z niej napary do picia. Jadalne są również drobne kwiaty. Do gorących potraw dodajemy ją pod koniec gotowania, gdyż w wysokich temperaturach traci aromat.

Bazylia w moim ogrodzie

Ja swoją bazylię sadzę w tunelu, dzięki czemu do późnej jesieni mam pod ręką świeże listki do makaronu, pomidorków z mozzarellą, a także naszej ulubionej zapiekanki z bakłażanów 😋

Uprawiam ją z nasion, często własnoręcznie zebranych zeszłego roku, pikuję po wschodach, a w maju wysadzam do tunelu. Części pędów pozwalam zakwitnąć i wydać nasiona, które później zbieram.

Mam nadzieję, że zachęciłam Was do samodzielnej uprawy tego pysznego i aromatycznego zioła. Jeśli o czymś zapomniałam piszcie w komentarzu 😉👍

P.S Jeśli chcecie poczytać o innym ziółku, jakim jest rumianek, zapraszam do wpisu “Rumianek pospolity jak uprawiać w ogrodzie”.

---

Zobacz jeszcze inne artykuły w kategorii Zielnik.