Dzisiejszy wpis o popularnym w naszych ogrodach krzewie owocowym – jeżynie bezkolcowej. Jak ją uprawiać we własnym ogrodzie, by cieszyć się latem i jesienią smakiem bardzo zdrowych owoców?
W naszym ogrodzie mamy trzy krzewy jeżyny bezkolcowej, w dwóch odmianach. Niestety sadzonki podarowane i nie znam nazw odmian. Jedna ma bardzo rozłożysty pokrój z pokładającymi się, długimi pędami, druga rośnie bardziej pionowo (jest słodsza a owoce są bardziej okrągłe).
Jeżyna bezkolcowa jest krzewem osiągającym do 2,5m wysokości i nawet 3m szerokości (takie długie potrafią urosnąć młode pędy, a nawet i dłuższe). Kwitnie w maju/czerwcu na pędach dwuletnich i starszych (jeżeli nie będziemy przycinać) białymi, pojedynczymi kwiatami. Owocuje od lipca/sierpnia do października.
Wybór stanowiska i gleby
Jeżyny lubią miejsca słoneczne, osłonięte od silnych wiatrów, z dala od zastoisk mrozowych. Gleba powinna być żyzna, przepuszczalna i wilgotna o ph lekko kwaśnym.
Przygotowanie podłoża, sadzenie
Podłoże pod sadzenie jeżyny powinno być odchwaszczone. W celu posadzenia rośliny wykopmy dołek 40 cm głębokości i zaprawmy obornikiem (na wierzch przysypmy ziemią, aby nie przypalić korzeni). Wsadźmy roślinę 3-4 cm głębiej niż rosła w doniczce i obsypmy ziemią, a następnie podlejmy. Ziemię wokół rośliny wyłóżmy ściółką np. z kory. Na zimę młode rośliny dobrze zabezpieczmy (zróbmy kopczyk, możemy też okryć agrowłókniną zimową).
Jeżynę sadzimy w rozstawie od 1 do 2 metrów w zależności od odmiany i sposobu prowadzenia. Niektóre odmiany rosną bardziej pionowo np. Navaho. Jeśli kupiliśmy sadzonkę z gołym korzeniem i sadzimy jesienią, pamiętajmy o zrobieniu kopczyka (jak w przypadku róż) z ziemi, aby roślina nie przemarzła.
Choroby i szkodniki jeżyny
Do najczęściej występujących szkodników jeżyny zaliczamy mszyce, przędziorki i głównego winowajcę niedojrzałych, kwaśnych owoców szpeciela jeżynowca (inaczej przebarwiacz jeżynowiec). Szpeciela możemy przynieść do ogrodu wraz z sadzonkami, dlatego kupujmy je w sprawdzonych miejscach. Od wczesnej wiosny atakuje liście, kwiaty i zawiązki owoców. Niestety nie ma skutecznych środków na zwalczanie tego szkodnika. Aby ograniczyć jego liczebność, po owocowaniu należy wyciąć wszystkie pędy, które owocowały, pamiętając, by na krzewie nie zostawiać uschniętych owoców.
Choroby atakujące jeżynę: antraknoza jeżyny, rdza szara pleśń, mączniak prawdziwy i zamieranie pędów.
Cięcie jeżyny bezkolcowej
Cięcie jeżyny bezkolcowej jest bardzo proste. Po zebraniu owoców wycinamy nisko nad ziemią wszystkie pędy, które owocowały w tym roku.
Wiosną (w marcu) wycinamy wszystkie cienkie, słabe i uszkodzone przez mróz pędy, pozostawiając 5-10 najmocniejszych. Pozostawione pędy skracamy, by nie były zbyt długie. W trakcie sezonu młode pędy przycinamy po osiągnięciu 1,5-2 metrów długości by wypuściły pędy owoconośne (które wiosną skracamy na około 30 cm).
Zabezpieczanie jeżyny na zimę
Po jesiennym przycięciu owocujących pędów, gdy ziemia lekko przymarznie, ściągamy jednoroczne pędy z rusztowań i przyginamy do ziemi. Okrywamy je stroiszem z iglaków, słomą lub liśćmi i przysypujemy ziemią. Kopczyk możemy zrobić także wokół rośliny, co zabezpieczy bryłę korzeniową.
W przypadku łagodnych zim nie ma potrzeby osłaniania pędów, warto jednak to zrobić, by uniknąć przykrych niespodzianek, zawłaszcza jak mamy niewiele krzewów.
Jak prowadzić jeżynę?
Jeżynę bezkolcową możemy prowadzić przy drutach rozpiętych pomiędzy słupkami (tak rośnie u mnie), płotach, kratkach i pergolach.
Nawożenie krzewów jeżyny
Jeżynę możemy nawozić wiosną od marca do kwietnia oraz końcem czerwca nawozami do krzewów owocowych. Ja swoje krzewy zasilam wiosną, obkładając je obornikiem lub kompostem.
Rozmnażanie jeżyny bezkolcowej
Jeżynę możemy łatwo rozmnożyć kilkoma sposobami. Pierwszy polega na przygięciu jesienią lub wiosną pędu do zagłębienia w ziemi, nacięciu wzdłuż, przysypaniu ziemią, wbiciu palika i przywiązaniu do niego końcówki pędu oraz podlaniu. Dla lepszej stabilności można przyłożyć kamieniem.
Jesienią kolejnego roku pęd możemy odciąć od rośliny matecznej i posadzić na nowym miejscu.
Innym sposobem jest pobranie sadzonek zielnych (wierzchołków pędów) latem, od końca czerwca do sierpnia. Jesienią można pobrać sadzonki zdrewniałe (10-20cm odcinki), które zanurzamy w ukorzeniaczu i umieszczamy w donicy z piaskiem. Donicę przez zimę przechowujemy w piwnicy lub garażu, zwilżając podłoże. Wiosną przesadzamy do doniczek i stawiamy w osłoniętym od słońca i wiatru miejscu w ogrodzie. Jesienią są gotowe do posadzenia na miejscu stałym.
Własne sadzonki jeżyny możemy również otrzymać z odrostów korzeniowych, jeżeli dana odmiana je wytwarza.
Zdrowotne właściwości jeżyny
Owoce jeżyny są bogatym źródłem antyoksydantów, błonnika, witaminy C, K oraz składników mineralnych np. manganu.
W ziołolecznictwie wykorzystuje się również liście i korzenie jeżyn, które mają wiele cennych właściwości.
Warto posadzić kilka odmian jeżyny bezkolcowej, o różnym terminie owocowania, by cieszyć się ich smakiem jak najdłużej. Moje krzewy nadal są pełne różowych i czarnych owoców, które zbieramy co 2-3 dni i przerabiamy na soki. Oczywiście, jeżeli nie zostaną wcześniej zjedzone przez naszego małego owocojadka, który, póki co bardzo lubi te owoce.
A jakie odmiany rosną u Was? Może macie swoje sprawdzone sposoby na rozmnażanie lub spożytkowanie owoców? Podzielcie się koniecznie w komentarzu.
Pozdrawiam, Kasia 🙂
Zobacz jeszcze…
- Uprawa malin w ogrodzie – krótki przewodnik
- Uprawa agrestu – sadzenie, cięcie i pielęgnacja krok po kroku
- Świdośliwa – czy warto posadzić w ogrodzie?
- Różowa borówka „Pink Lemonade” – uprawa w ogrodzie
Teraz już wszystko wiem ☺️ w przyszłym roku zadbam o swoje jeżyny wg wskazówek. pozdrawiam
Dzięki za komentarz 🙂 Powodzenia w uprawie jeżyn i nie tylko 🙂