Jesienne prace w ogrodzie. O czym należy pamiętać?

Przed nami druga połowa jesieni i zima. Dla posiadaczy ogrodów czas odpoczynku i planowania. Nim zasiądziemy na kanapie (lub na balkonie czy tarasie) z kubkiem gorącego napoju i oddamy się rozmyślaniom, zapraszam do sprawdzenia, czy Wasz ogród jest gotowy na zimę 👍

1. Koszenie trawnika

Jesienią trawnik oczyszczamy z liści, tradycyjnie grabiami lub dmuchawą. Pozostawione na trawniku mogą powodować jej żółknięcie i gnicie (niewielka ilość liści nie zaszkodzi).

Trawę kosimy rzadziej i wyżej niż latem (na wysokość 4-5 cm). Zbyt niskie koszenie, naraża ją na przemarznięcie zimą. Ostanie koszenie, robimy w październiku, ale zależy to od pogody i stanu trawnika.

2. Suche liście

Przez nastaniem zimy spod drzewek i krzewów owocowych usuwamy opadłe liście, aby zapobiec przetrwaniu w nich chorób i szkodników, zwłaszcza jeżeli rośliny były przez nie atakowane.

Liście z trawnika możemy przekompostować na pryzmie lub zrobić z nich ziemię liściową, którą później możemy wykorzystać na rabatach i grządkach.

3. Sadzenie roślin cebulowych kwitnących wiosną

Sadzenie cebul to jedna z podstawowych jesiennych czynności w każdym ogrodzie. Jeśli oczywiście chcemy, by wiosną nasz ogród szybko zapełnił się kolorowymi kwiatami.
Cebule możemy sadzić bezpośrednio do ziemi albo do koszyczków, które chronią je przed gryzoniami i ułatwiają wykopywanie po kwitnieniu. Dołek warto zaprawić kompostem lub dobrą ziemią ogrodową.
Jesienią możemy posadzić tulipany, hiacynty, szafirki, żonkile i krokusy.

Warto również przygotować donice z cebulami tzw. lazanie (czyli warstwowo posadzone cebulki kwiatowe, które zakwitną wiosną).

4. Usuwanie chorych pędów i zaschniętych owoców

Jesienią wraz z liśćmi usuńmy suche i uszkodzone pędy oraz zaschnięte owoce, które pozostały na krzewach owocowych. Pamiętajmy o wycięciu pędów jeżyn, które owocowały w tym roku. Więcej na temat uprawy jeżyny bezkolcowej znajdziesz w innym wpisie na blogu.

5. Usuwanie chwastów i nawożenie obornikiem

Jesienią z rabat i grządek usuwamy chwasty i resztki roślin. Można lekko spulchnić glebę i rozłożyć na wierzchu kompost. Późną jesienią glebę można zasilić obornikiem.

6. Porządkowanie rabat

Najwięcej czasu potrzebujemy na oczyszczenie rabat bylinowych, gdyż ich część nadziemna zamiera na zimę. Trzeba usunąć zwiędnięte liście, pędy i kwiatostany irysów, piwonii, funkii, rudbekii, szałwii, jeżówek, rozchodników, astrów i innych bylin. Czasami trzeba robić to etapami w miarę zamierania poszczególnych roślin. Należy także usunąć chwasty.
Rabaty warto wyściółkować kompostem, ziemią liściową czy obornikiem. Ochroni to bryłę korzeniową przed mrozem i zapewni bujny wzrost w kolejnym sezonie. Powstrzyma także rozwój chwastów i pomoże utrzymać odpowiednią wilgotność w glebie.
Bardziej wrażliwe rośliny można dodatkowo zabezpieczyć stroiszem z gałązek iglaków i kopczykami z kompostu czy kory.
Z rabat należy również usunąć zaschnięte kwiaty jednoroczne takie jak np. cynie (warto wcześniej zebrać nasiona).

7. Dzielenie i przesadzanie bylin

Jesień to dobra pora na rozmnażanie (dzielenie) bylin, zwłaszcza tych kwitnących wiosną, ale nie tylko. Dzięki temu zyskamy więcej miejsca na rabacie i pozyskamy nowe sadzonki. To konieczny zabieg zwłaszcza przy starych i dużych okazach. Pamiętajmy o dobrym podlaniu posadzonych roślin.

8. Prace w tunelu i szklarni

Po usunięciu resztek roślin ziemię przekopujemy z obornikiem (jeżeli stosujemy w danym roku) lub obkładamy kompostem. Kompost możemy rozłożyć również wiosną. Łatamy wszelkie dziury w folii, by wiatr jej nie zerwał. Folię możemy również ściągnąć z tunelu na zimę i przechować do wiosny np. w garażu. Ja jednak przechowuję w tunelu donice i rośnie w nim winorośl, dlatego zostaje na zimę.

Ja w tunelu usuwam ziemię z obręczy i donic, w których rosły pomidory, ogórki, papryki i melony. Na całości rozkładam rozłożony obornik i przykrywam kompostem.

Szyby w szklarni (i metalową konstrukcję) warto umyć specjalnymi środkami do mycia szklarni lub ciepłą wodą z niewielką ilością wybielacza (zawierającego chlor), ewentualnie octem.

9. Wykopywanie bulw i kłączy kwiatów

Jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy, należy wykopać bulwy, cebule i kłącza roślin ozdobnych, które nie mogą zimować w ziemi. Są to m.in. begonia bulwiasta, kanna, dalia, mieczyk, frezja, galtonia, krokosmia, tygrysówka, jaskry. Po wysuszeniu (w ciepłym miejscu), znajdźmy dla nich chłodne i przewiewne miejsce i regularnie sprawdzajmy ich stan.

10. Przycinanie pędów malin

Jesienią przycinamy pędy malin do wysokości około 5 cm nad ziemią. Jeżeli nie chorowały, można je przyciąć wiosną (często tak robię, jeśli nie zdążę jesienią). Uschnięte liście grabimy i wyrzucamy na kompost.

11. Kopczykowanie róż i młodych roślin

Po nastaniu mrozów, w listopadzie, kiedy ziemia nie jest jeszcze zmrożona, kopczykujemy róże. Jeżeli mamy ich niewiele warto zabezpieczyć wszystkie krzaczki. Tak na wszelki wypadek. Przy większej ilości możemy nie kopczykować tych bardzo odpornych na zimowe mrozy np. dzikie róże, parkowe, pomarszczone.

Młode krzewy róż warto zabezpieczyć na zimę bez względu na odmianę.

Spod krzewu usuwamy opadłe liście i wycinamy suche pędy. Resztę pędów przytniemy wiosną. Do kopczykowania najlepiej wykorzystać ziemię ogrodową, kompost lub korę. Kopczyk powinien mieć około 20 cm wysokości i okrywać dobrze podstawę krzewu w tym korzenie, które mogą znajdować się płytko pod ziemią.

Również pnącza, młode krzewy i drzewka można zabezpieczyć kopczykiem z ziemi lub kory.

12. Zabezpieczanie roślin w donicach

Rośliny, które rosną w donicach na tarasie, przed domem czy na balkonie wymagają zabezpieczenia na zimę. Jeżeli nie mamy możliwości przechowywania donic w tunelu czy szklarni, donice stawiamy na kawałku styropianu lub drewna izolując od podłoża. Samą donicę możemy włożyć do kartonowego pudełka lub większej donicy, a wolne miejsca wypełnić styropianem, zmiętymi gazetami, kartonem lub folią bąbelkową. Jeżeli nie chcemy wkładać donicy do pudełka, zabezpieczmy ją owijając kilkukrotnie folią bąbelkową. Ziemię w donicy podlejmy i przykryjmy ściółką z kory lub zrębek.
Z zabezpieczoną folią donicę możemy owinąć jutą dla ładnego wyglądu. Donicę należy postawić w osłoniętym od wiatru oraz bezpośredniego słońca miejscu.

Pamiętajmy o podlewaniu roślin w donicach, zwłaszcza w ciepłe i słoneczne zimy, kiedy gleba nie jest przemarznięta.

W styczniu/lutym podczas silnych mrozów owijamy roślinę zimową agrowłókniną (lub nakładamy gotowy kaptur). Jeżeli nie ma silnych mrozów do osłonięcia roślin, możemy użyć gałązek z iglaków.

W ten sposób należy też zabezpieczać róże w donicach.

Donice możemy również zadołować w ziemi. W tym celu w zacisznym miejscu w wykopany dołek wkładamy donicę, a wierzch przykrywamy ściółką.

13. Wiązanie traw i iglaków

Trawy ozdobne pięknie zdobią ogród również zimą. Należy je jednak zabezpieczyć przed silnym wiatrem, wiążąc sznurkiem. Mniej odporne odmiany traw po ścięciu możemy zabezpieczyć agrowłókniną lub kopczykiem z kory czy kompostu.

Wysokie i smukłe drzewka iglaste przed nadejściem zimy można obwiązać dookoła sznurkiem (nie za mocno), aby zapobiec wyłamaniu się gałęzi pod naciskiem śniegu.

14. Przygotowanie budek i karmników dla ptaków

Dla zimujących ptaków zamontujmy na drzewach budki lęgowe. Schronią się w nich przed mrozem i śniegiem, a wiosną być może w nich pozostaną i zagoszczą na dłużej w naszych ogrodach.

Karmnik dla ptaków stawiamy, kiedy gruba pokrywa śniegu, uniemożliwia ptakom zdobycie pokarmu. Kiedy już zaczniemy dokarmiać ptaki, pamiętajmy o regularnym dostarczaniu pokarmu.

Niedługo będziemy mogli nieco odpocząć od prac w ogrodzie. Będzie więcej czasu na planowanie nasadzeń, przeglądanie i czytanie książek ogrodniczych. A tymczasem życzę udanej pogody podczas jesiennych prac ☀️🍂

P.S A Ty jakie jesienne prace masz w ogrodowym kalendarzu? Zapraszam do dzielenia się w komentarzu 😃👍

Pozdrawiam, Kasia