Groszek cukrowy – uprawa w ogrodzie i na balkonie

W tym wpisie dowiesz się jak uprawiać groszek cukrowy, czyli jak i kiedy siać, sadzić, pielęgnować i zbierać. Przy odrobinie uwagi nawet początkujący ogrodnik poradzi sobie z jego uprawą.

Jak wygląda groszek cukrowy i dlaczego warto posadzić go w ogrodzie lub na balkonie?

Groch cukrowy to jedna z grup grochu zwyczajnego (Pisum sativum L.). Należy do rodziny bobowatych (motylkowatych) i uprawiany jest w wielu krajach świata. Uprawiany jest głównie na młode strąki, pędy i nasiona. Jego strączki są spłaszczone, mięsiste i słodkie dlatego świetnie nadają się do jedzenia na surowo podobnie jak młode pędy. Można je także gotować i dusić. Podobny do niego groch łuskowy, uprawiamy głównie na nasiona z uwagi na pergaminową wyściółkę wewnątrz strąka.

Groszek cukrowy to jednoroczna roślina zielna o długich, wijących się za pomocą wąsów czepnych pędach. Owocem są strąki, które mogą różnić się kolorem, kształtem i wielkością. Posiada głęboki korzeń palowy i płycej położone korzenie boczne (o czym warto pamiętać podczas sadzenia do donic). Kwitnie białymi, charakterystycznymi dla grochu kwiatami, które zapylają się same.

Groch to bogate źródło wysokowartościowego białka, witaminy B, C, A, E, K, luteiny, minerałów i błonnika. Jest niskokaloryczny i łatwy w przygotowaniu. Można go gotować, dusić lub jeść na surowo. To świetny dodatek do dań z woka, ryżu i sałatek.

Popularne odmiany groszku cukrowego

Poszczególne odmiany groszku cukrowego różnią się od siebie terminem siewu i zbioru, wielkością strączków i groszków, odcieniem skórki. Warto testować różne odmiany i sprawdzić, która pasuje nam najbardziej. Poniżej lista wybranych odmian.

• Oregon Sugar Pod – do 70cm wysokości, odporny na mączniaka prawdziwego
• Ambrosia – średniowczesny, wymaga podpór, odporny na choroby, bardzo smaczny
• Delikett – dobry do donic, odporny na mączniaka
• Premium – bardzo wczesny, duże strączki, wysoki
• Sweet Horizon – słodki, odporny na choroby
• Bajka – średnio wczesny, o szerokich i długich strąkach (do 9cm)
• Iłówiecki – późny, popularny, sztywnołodygowy, dorasta do 70cm wysokości
• Kent – wczesny
• Blauwschokker – ciemnfioletowe strąki, dobrze plonujący
• Hrabia – średnio późny, duże strąki
• Hetman – średnio wczesny, dorasta do 65cm wysokości, strączki krótkie

Wymagania glebowe i stanowisko

Groszek cukrowy dobrze udaje się na glebach przepuszczalnych i w miarę żyznych, o pH 6,5-7,5 (obojętne do lekko zasadowych). Na glebach kwaśnych rośnie słabo. Ma umiarkowane wymagania wodne. Na glebach piaszczystych wymaga częstego podlewania, zwłaszcza w okresie kwitnienia i upalnej pogody. Lubi stanowiska słoneczne, ewentualnie lekko ocienione.

Dobrze znosi niskie temperatury i wiosenne przymrozki, zwłaszcza w okresie wschodów. Kiełkuje i rośnie już w temperaturze 4 stopni. Po wschodach warto go jednak nakryć agrowłókniną, kiedy zapowiadane są silniejsze przymrozki (poniżej -4 stopni). Okrycia wymaga głównie w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków. Ogólnie woli chłodniejszą temperaturę, upały nie sprzyjają przyrostowi masy zielonej.

Ma średnie wymagania co do podstawowych składników jak azot, potas i fosfor. Można go uprawiać w drugim i trzecim roku po oborniku. Nie lubi także świeżego nawożenia wapnem (robimy to w roku poprzednim), za to potrzebuje więcej magnezu. Aby zasilić glebę wapnem możemy posypać ją dolomitem.

W zależności od tego, jaką glebę mamy w ogrodzie, możemy dodać dobrze przerobiony kompost, piasek dla rozluźnienia, glinę jeśli gleba jest piaszczysta oraz gotowe podłoże do warzyw.

Kiedy siać groszek cukrowy do gruntu?

Bezpośrednio do gruntu nasiona możemy wysiewać od połowy marca do końca kwietnia. Ziemia powinna być rozmarznięta i spulchniona. Powinniśmy dobrze odchwaścić glebę, gdyż groszek nie lubi konkurencji chwastów.

Jak sadzić groszek cukrowy?

Groszek cukrowy uprawia się z nasion wysianych głównie wiosną. Możemy wysiać go bezpośrednio do gruntu lub przygotować rozsadę.

Nasiona przed wysianiem możemy namoczyć przez kilka godzin w wodzie. Namoczone groszki wzejdą nieco szybciej, a poza tym będzie można dostrzec w ich środku zimującego szkodnika, jakim jest strąkowiec. Jego obecność wewnątrz groszka zdradza ciemna plamka prześwitująca przez skórkę. Takich nasion nie należy sadzić.

Do gruntu nasiona wysiewamy na głębokość 3-5 cm w odległości około 3-4cm w rzędzie, zachowując 25-40 cm odstęp pomiędzy rzędami. Można także wysiewać po dwa rzędy w odległości 25-30 cm, a następnie zrobić większą przerwę na przejście. System ten sprawdzi się dobrze przy wysokich podporach. Odmiany wysokie można wysiewać rzadziej np. co 4-5 cm.

Na glebach lżejszych możemy wysiewać nieco głębiej, na cięższych płycej np. 2-3cm.
Groszek cukrowy to roślina długiego dnia (odmiany późne) co oznacza, że w trakcie dłuższych, a tym samym cieplejszych dni (przełom maja i czerwca) zawiązuje kwiaty a później pożądane przez nas strączki. Jeśli wysiejemy go zbyt późno, nie zdąży rozwinąć wystarczającej ilości pędów i zacznie kwitnąć zbyt szybko, co może obniżyć plon. Dlatego wysiewamy go najwcześniej jak to możliwe.

Jeśli chcemy mieć groszek wcześniej, można przygotować rozsadę. W tym celu do doniczek lub kubków wysiewamy po 2 lub 3 nasiona i stawiamy na parapecie w domu. Nasiona kiełkują do kilku dni. Jak tylko nad powierzchnią pojawią się pędy, rozsadę wynosimy pod osłony np. do tuneli lub szklarni. Pozostawiona w ciepłym pomieszczeniu szybko zacznie się wyciągać do słońca. Jeśli nie mamy szklarni lub tunelu, rozsadę możemy wynieść na parapet zewnętrzny, pamiętając o okryciu w mroźne dni i noce. Dobre będą różnego rodzaju plastikowe szklarenki z przeźroczystą pokrywą.
Rozsadę wysadzamy do gruntu lub donicy w całości tzn. nie rozdzielając tego co rośnie w jednej doniczce.

Obok czego sadzić groszek – dobre i złe sąsiedztwo

Groszek cukrowy możemy posadzić obok kapustnych (kalafior, kapusta, kalarepa, jarmuż, brokuł, brukselka), sałaty, rzodkiewki, szpinaku, ogórków, cukinii, koperku, marchewki, selera, buraka. Wcześnie wysiany może stanowić także przedplon.

Nie zaleca się sadzenia groszku obok cebuli, czosnku, porów, bobu, pomidorów, a także kwiatów takich jak mieczyki, miłki i orliki.

Co siać po groszku cukrowym?

Groszek podobnie jak inne warzywa nie znosi uprawy po sobie ( i innych motylkowych). Kolejny raz na tym samym stanowisku możemy go wysiewać po co najmniej 3-4 latach.

Podobnie jak inne motylkowate korzenie groszku mają zdolność wiązania wolnego azotu z powietrza, dzięki czemu użyźniają ziemię. W ziemi po groszku cukrowy możemy uprawiać warzywa, potrzebujące zasobnej w azot ziemi np. ogórki czy pomidory.

Uprawa groszku cukrowego w pojemnikach na balkonie i tarasie

Strączki groszku cukrowego są pozbawione twardej wyściółki lub mają jej niewiele w przeciwieństwie do groszku łuskowego, dlatego świetnie nadają się do uprawy w pojemnikach na balkonie i tarasie. Z uwagi na wysokość roślin trzeba pamiętać o kilku rzeczach.

Pojemnik do uprawy groszku cukrowego powinien być dosyć wysoki (minim.30-40cm) z uwagi na głęboki system korzeniowy i konieczność użycia podpór np. tyczek bambusowych, gałązek. Donica powinna mieć otwory w dnie, aby nadmiar wody po deszczu mógł odpływać. Nasiona możemy wcześniej namoczyć lub wysiać bezpośrednio do donicy. Możemy także przygotować rozsadę w domu na parapecie, a następnie przenieść do tunelu lub szklarni. Po posadzeniu groszku cukrowego do donicy na balkonie czy tarasie trzeba pamiętać o podlewaniu i ochronie przed silniejszymi przymrozkami. W przypadku dużych mrozów donicę warto na noc wnieść do garażu lub mieszkania (na krótki czas).
Groszek możemy także uprawiać w growbagach, czyli materiałowych torbach do uprawy warzyw.

Podpory dla wysokich odmian groszku

Groszek wypuszcza długie, wijące się do góry pędy, dlatego w większości przypadków wymaga podpór. Możemy go uprawiać przy siatce, płocie lub zapewnić mu podpory z bambusowych tyczek, gałęzi np. derenia białego, wierzby, leszczyny itp. Dla groszku możemy także przygotować także konstrukcję z drewnianej ramy z rozpiętymi sznurkami.

Jak i kiedy zbierać groszek cukrowy?

Groszek cukrowy zbieramy po około 60-90 dniach od wysiewu. Nie musimy czekać, aż strączki dojrzeją. Młode pędy z listkami to także przysmak. Najlepsze są wierzchołki w początkowej fazie wzrostu o długości ok. 5-8cm. Strączki możemy zajadać kiedy mają już 4-5m. W zależności od odmiany strączki mogą mieć różną wielkość dlatego jeśli przegapimy najlepszy moment na ich zbiór możemy wyłuskać z nich słodkie nasiona.

Groszek cukrowy najlepiej zjeść lub przyrządzić niedługo po zbiorze. Nie nadaje się do długiego przechowywania. Aby przedłużyć jego trwałość można włożyć go do bardzo zimnej wody.

Choroby i szkodniki w uprawie groszku cukrowego

Głównymi winowajcami problemów w uprawie są infekcje wirusowe i bakteryjne takie jak wirus żółtej mozaiki fasoli (powodujący mozaikę grochu), ostra mozaika grochu, bakteryjna plamistość liści. Z chorób grzybowych możemy wyróżnić fuzariozę powodującą więdnięcie pędów, mączniaka prawdziwego i rzekomego, zgniliznę korzeni, rdzę, askochytozę grochu, szarą pleśń.

Głównymi szkodnikami w uprawie groszku cukrowego są pachówka strąkóweczka i strąkowiec grochowy uszkadzające nasiona w strąku, mszyca grochowa, miniarka, nicienie, wciornastki.
Na mszycę możemy zastosować naturalny preparat olejowy – Emulpar.

Aby zminimalizować występowanie chorób i szkodników:

• nie należy sadzić groszku cukrowego po sobie i innych motylkowych,
• warto kontrolować nasiona przed wysiewem i w trakcie przechowywania (sprawdzić, czy nie zawierają szkodników)
• należy wybierać sprawdzony materiał siewny, wolny od wirusów
• lepiej nie sadzić go zbyt gęsto,
• warto regularnie odchwaszczać uprawę
• nie warto sadzić na glebie kwaśnej
• warto sadzić odmiany tolerancyjne lub odporne na choroby
• warto zwalczać mszyce, których żerowanie może ułatwiać infekcje wirusowe i grzybowe

Groszek cukrowy w moim ogrodzie

Groszek cukrowy był jednym z pierwszych warzyw, jakie uprawiałam w swoim ogrodzie. Kilka lat temu, kiedy nie miałam wydzielonego warzywnika, uprawiałam go w skrzynkach na tarasie. Zdarzało mi się posiać groszek łuskowy zamiast cukrowego. Nie było tragedii, bo wyjadaliśmy groszki ze strąków. Dopiero od momentu, kiedy mój przedszkolak zaczął wyjadać z ogrodu co popadnie, zwróciłam uwagę na odmiany, by mógł zjadać całe strączki i młode pędy.
W tym roku posiałam Oregon Sugar Pod. Po skiełkowaniu wyniosłam go do tunelu. Mam nadzieję, że wiosna pozwoli szybko wysadzić go do ogrodu. Chciałabym w tym roku posiać odmianę o fioletowych strączkach, ale póki co nie spotkałam jej w okolicznych sklepach.
Jako podpór używam gałęzi z ogrodu, głównie z derenia białego, którego przycinam w marcu. Nawożę go po posadzeniu gnojówką z pokrzyw a w razie wiosennych przymrozków owijam agrowłókniną. Z chęcią poświęciłabym mu więcej miejsca w warzywniku, ale niestety go brakuje. Dlatego korzystam ze starych skrzynek i donic, które jednak wymagają częstszego podlewania.
Jeśli chodzi o choroby i szkodniki nie stosuję chemicznych środków. Zdarzyło mi się, że groszek żółknął i usychał, wtedy pozbywałam się go z ogrodu, nie chcąc używać środków chemicznych.

Jeśli macie swoje patenty na uprawę groszku cukrowego lub ulubione odmiany podzielcie się w komentarzu 🙂